02 - 12 - 2024
Είσοδος μελών

Ela na paiksoume

7 1 a Με επιτυχία διοργάνωσε ο Εκπολιτιστικός, Μορφωτικός και Λαογραφικός Σύλλογος Ηπειρωτών Ν. Ιωνίας, εκδήλωση με πολιτιστικά δρώμενα, αφιερωμένη στο Ολοκαύτωμα των Σουλιωτών (Μποτσαραίων) στη Μονή Σέλτσο, στις 23 Απριλίου 1804.

 Το θέμα της εκδήλωσης ήταν: "Σέλτσο, το υπέρτερο και ενδοξότερο Ζάλογγο των Σουλιωτών (Μποτσαραίων)".

 Στην εκδήλωση έγινε προβολή του ντοκιμαντέρ-«οδοιπορικό στον τόπο του ολοκαυτώματος των Σουλιωτών στο Σέλτσο» του φωτογράφου και κινηματογραφιστή Βασίλη Γκανιάτσα.

 Χαιρετισμούς εκτός του Προέδρου του Συλλόγου Ηπειρωτών Νέας Ιωνίας απεύθυναν:

- ο Αντιπεριφερειάρχης Κώστας Μανιάτης,
- ο Αντιπρόεδρος της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος Κώστας Κωνής και
- ο Πρόεδρος της Αδελφότητας Πηγιωτών Χρήστος Καπερώνης.
 Παρευρέθηκαν και τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση:
- ο Αντιπεριφερειάρχης του βόρειου τομέα της Αθήνας Κώστας Μανιάτης,
- ο Δήμαρχος Νέας Ιωνίας Αττικής Ηρακλής Γκότσης,
- ο Απόστολος Κακλαμάνης εκ μέρους της Βουλής των Ελλήνων,
- ο Αντιπρόεδρος της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Κώστας Κωνής, εκπροσωπώντας την κορυφαία αποδημική οργάνωση των Ηπειρωτών,
- ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ραδοβιζινών Άρτας, Γιώργος Κουρτέσας,
- ο Πρόεδρος του Συλλόγου ''Οι φίλοι του Σουλίου'', Γιάννης Μπανίκας,
- ο Πρόεδρος της Αδελφότητας Πηγιωτών Άρτας, Χρήστος Καπερώνης,
- πολλοί Δημοτικοί Σύμβουλοι του Δήμου Νέας Ιωνίας,
- εκπρόσωποι Ηπειρωτικών Αδελφοτήτων και Συλλόγων,
- καθώς και εκπρόσωποι Αδελφοτήτων και Συλλόγων άλλων περιοχών της χώρας και εκπρόσωποι πολιτιστικών φορέων που δραστηριοποιούνται στη Νέα Ιωνία Αττικής.

 Κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση ήταν ο εκπαιδευτικός, συγγραφέας, ιστορικός και λαογράφος Αριστείδης Σχισμένος.

 Μετά το τέλος των ομιλιών ακολούθησε Ηπειρώτικη μουσική βραδιά με το συγκρότημα του Βασίλη Γένη.

 Και μέσω αυτής της δημοσίευσης ο Πρόεδρος του Εκπολιτιστικού, Μορφωτικού και Λαογραφικού Συλλόγου Ηπειρωτών Ν. Ιωνίας, κος Γεωργαλής Ιωάννης, ευχαριστεί τον Βασίλη Γκανιάτσα για την ευγενική προσφορά του να προβληθεί ολόκληρο το ντοκιμαντέρ στην εκδήλωση αυτή, καθώς και τα χορευτικά συγκροτήματα του Δήμου Ν. Ιωνίας και των Συλλόγων Ηπειρωτών Ελευσίνας και Κολωνού που συμμετείχαν στην εκδήλωση

 Ακολουθούν οι ομιλίες του Προέδρου του Συλλόγου και του κ. Αριστείδη Σχισμένου.

 Γεωργαλής Ιωάννης, Πρόεδρος του Συλλόγου Ηπειρωτών Ν. Ιωνίας.

1 3 a Κύριε Δήμαρχε

 Κύριε Αντιπεριφερειάρχα
 Κύριε εκπρόσωπε της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος
 κύριοι Επίσημοι
 Πρόεδροι Συλλόγων και φορέων
 Αγαπητοί συμπατριώτες Ηπειρώτες
 Φίλες και Φίλοι

 Θέλω να σας ευχαριστήσω θερμά, για την τιμή που μας κάνατε, να παρευρεθείτε στη σημερινή μας εκδήλωση. Μια εκδήλωση που ο Σύλλογός μας, καθιέρωσε να διοργανώνει, κάθε χρόνο, τέτοια εποχή και η οποία άρχισε να καθιερώνεται στη συνείδηση όλων μας.

 Μια εκδήλωση με έντονη δράση από τα Πολιτιστικά και Πολιτισμικά ήθη και έθιμα, ως και των παραδόσεων της γενέτειράς μας, της Ηπείρου.

 Σήμερα γίνεται μια προσπάθεια, για να αναδειχθεί, ένα θέμα μεγάλης ιστορικής σημασίας, άγνωστο στους περισσότερους.

 Τονίζω, εδώ και δεν έχω την αμφιβολία, ότι οι νεώτερες γενιές δεν το γνωρίζουν.

 Το θέμα αυτό είναι το Σέλτσο, το υπέρτερο και ενδοξότερο Ζάλογγο των Σουλιωτών.

 Ένα ιστορικό γεγονός που έγινε στις 23 Απριλίου 1804, όταν οι Τουρκαλβανοί του Αλή Πασά, μετά την κατάληψη και καταστροφή του Σουλίου, κυνήγησαν τους Σουλιώτες παντού, ώστε να μην αφήσουν ίχνη τους, καταπατώντας την ίδια, την Συμφωνία - Συνθήκη, που είχε υπογραφεί μεταξύ των και του Αλή Πασά, η οποία μεταξύ των άλλων όριζε: ότι μπορούν να αποχωρήσουν όλοι τους και να ζήσουν όπου αυτοί ήθελαν...

 Για το εν λόγω θέμα θα αναφερθεί στη συνέχεια ο Ομιλητής της σημερινής εκδήλωσης.

 Εμείς οι Ηπειρώτες, τιμούμε τους αγώνες των προγόνων μας, καίτοι προσφέραμε πάρα πολλά στην πατρίδα μας την Ελλάδα.

 Αυτή όμως τι μας προσέφερε;

 Ένα τίποτε απολύτως!!!!!!!.

 Δεν θα επιτρέψουμε και δεν θα αφήσουμε, όμως τους διάφορους ανιστόρητους, πατριδοκάπηλους κλπ, που θέλουν να διαστρεβλώνουν την ίδια μας την Ιστορία, και οι οποίοι εισάγουν μια δική τους εκδοχή, η οποία "παραμορφώνει" την πραγματικότητα της Ιστορία μας, ως και των γεγονότων και στοιχείων αυτής.

 Ας μη δίνουμε εμείς οι ίδιοι δικαιώματα σε "τρίτους" και σε "ξενόφερτους", να διεκδικούν ευθέως, Μέρη και Περιοχές της Πατρίδας μας.

  Δεν πρέπει και δεν μπορούμε να ακούμε, από διάφορα επίσημα χείλη, λέξεις και φράσεις... ότι, "ο χαλασμός της Σμύρνης, ήταν συνωστισμός της Μικράς Ασίας στα παράλιά της", όπως επίσης ότι, ο "χορός του Ζαλόγγου", είναι ένας Εθνικός μύθος...". Όπως πάμε θα ακούσουμε σε λίγο να ονοματίζονται, ως μύθοι: το Κούγκι, το Αρκάδι, το Μεσολόγγι, η Αραπίτσα, το Σέλτσο,... αλλά και τα Καλάβρυτα, ο Μελιγαλάς, το Δίστομο, το Κομμένο Άρτας, κλπ, όπως επίσης και ο εμπρησμός των σπιτιών μας από τους Ναζί, οι οποίοι έκαναν στάχτη ολόκληρα χωριά της Πατρίδας μας....

 Τι να αναφωνήσει κανείς άραγε;

 Το "αιδώς αργείοι", δεν αρκεί για κείνους που... τα αερικά δεν τους πήραν μόνο την τσίπα απο τα μούτρα τους και το μυαλό από το κεφάλι τους, αλλά τους στέγνωσαν και την Εθνική τους Συνείδηση.

 Ύστερα απορούμε, γιατί τα παιδιά μας δεν ξέρουν την Ιστορία της Πατρίδος μας...

 Μα "αν το άλας μωρανθεί..., τα αλίπαστα βρωμάνε"...

 Έτσι το πρώτο βήμα για να "εξοντώσεις" ένα Έθνος, είναι να "διαγράψεις" την μνήμη του, να "καταστρέψεις" τα βιβλία του, το Πολιτισμό, την Ιστορία του και μετά να βάλεις κάποιον, "να γράψει" νέα βιβλία να κάνει νέα παιδεία, να επινοήσει νέα Ιστορία.

 Δεν θα χρειαστεί έτσι πολύς καιρός, για να αρχίσει αυτό το Έθνος, να ξεχνάει την Ταυτότητά του.

 Όλα αυτά θα πρέπει να τα καταλάβουμε όλοι και όλοι μας, ότι αν ξεχάσουμε την Ιστορία μας και τον Πολιτσμό μας, θα χαθούμε σαν Έθνος, γιατί κατά τον Ιστορικό:

 "Λαός που ξεχνάει την ιστορία του, παύει να υφίσταται, παύει να υπάρχει".

 Τελειώνοντας θέλω να ευχαριστήσω τον Δήμαρχο της πόλης μας κο Ηρακλή Γκότση για την υπό την αιγίδα του συνδιοργάνωση της σημερινής εκδήλωσης.

 Ευχαριστώ επίσης όλους τους χορηγούς της σημερινής εκδήλωσης και ιδιαίτερα την "ΦΕΤΑ ΗΠΕΙΡΟΣ", ως και όλους και όλες - Μέλη και Φίλοι του Συλλόγου, που πρόσφεραν αφανώς την βοήθειά τους για την επιτυχία αυτής της εκδήλωσης.

 Ευχαριστώ επίσης τους χοροδιδασκάλους και τα χορευτικά του Δήμου Ν. Ιωνίας (χορευτικό εργαστήρι), Συλλόγων Ηπειρωτών Ελευσίνας και Κολωνού, για την συμμετοχή τους στην σημερινή εκδήλωση, όπου θα μας χορέψουν τραγούδια και χορούς από την Ήπειρο.

 Τέλος δε ευχαριστώ, όλους εσάς που μας τιμάτε με την σημερινή σας παρουσία και σας εύχομαι εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου και εμένα προσωπικά, να περάσετε μια αξέχαστη Ηπειρώτικη βραδιά, όπως ξέρουν να γλεντούν και να διασκεδάζουν ανά τους αιώνες οι Ηπειρώτες, όπου και αν βρίσκονται.

 Σχισμένος Αριστείδης , εκπαιδευτικός, συγγραφέας, ιστορικός και λαογράφος.

6 6 Ο ΣΕΛΤΣΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΥΠΕΡΤΕΡΟ ΚΙ ΕΝΔΟΞΟΤΕΡΟ ΖΑΛΟΓΓΟ ΤΩΝ ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ

 Στο πολυκύμαντο ιστορικό διάβα των λαών και των εθνών υπήρξαν πολυσήμαντα γεγονότα, συνταρακτικές πράξεις και θαυμαστά κατορθώματα, ενέργειες που μετεωρίστηκαν σε δυσθεώρητα ύψη, καταύγασαν την οικουμένη και προκάλεσαν τον παγκόσμιο θαυμασμό. Αναφερόμαστε σε θαυματουργικά γεγονότα, που αποτέλεσαν ανέσπερους εθνικούς πομπούς ενώπιον των οποίων με ξεχωριστό δέος και πυρωμένη τη ψυχή μας στεκόμαστε ευλαβικά, για να θαυμάσουμε, να δοξάσουμε, να προσκυνήσουμε και να αποτίσουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής κι ευγνωμοσύνης.

 Ένα από τα ανεκτίμητα εθνικά προσκυνητάρια της φυλής μας είναι το ένδοξο Σούλι με τους ηρωικούς Σουλιώτες, τους πρωταγωνιστές του σκλαβωμένου έθνους μας, τους άτρωτους γίγαντες της ελληνικής ελευθερίας.

 Μερικοί υπόδουλοι κάτοικοι από πολλά μέρη της Ηπείρου μην αντέχοντας άλλο τη φρικτή σκλαβιά, τα μαρτύρια, τις καταπιέσεις και τους εξευτελισμούς των βαρβάρων Τούρκων, εγκαταστάθηκαν γύρω στα 1600 μ.Χ. ανάμεσα στις πανύψηλες βουνοκορφές, τους φοβερούς γκρεμούς, τις χαίνουσες χαράδρες και τα επικίνδυνα περάσματα των Κασσιοπίων βουνών, προκειμένου να αναπνέουν τον πολυπόθητο αέρα της λευτεριάς. Στην άγονη αυτή περιοχή οι λάτρεις της ελευθερίας ασκούνταν καθημερινά στην απόκτηση σωματικής ρώμης, στις αντοχές της πείνας, της δίψας, του κρύου, της ζέστης, στο να υπερτερούν στις νυχτομαχίες και στους αιφνιδιασμούς, να γίνονται άτρωτοι στους αγώνες των κακοτοπιών και να εξασφαλίζουν τα αναγκαία τρόφιμα και πολεμοφόδια. Πολλές και συνεχείς ήταν οι πολεμικές προσπάθειες των Τουρκαλβανών, του τυράννου των Ιωαννίνων Αλή Πασά, να καταλάβουν το Σούλι, να συντρίψουν και να αφανίσουν τη Σουλιώτικη Πολιτεία.   

 Οι έμπειροι και ικανότατοι Σουλιώτες πολεμιστές, όχι μόνον απέκρουσαν τις επιθέσεις, αλλά κατανίκησαν τους Τουρκαλβανούς και τους έτρεψαν σε άτακτη φυγή, τους κυνήγησαν μέχρι τα Γιάννενα, όπου και ο ίδιος ο Αλή Πασάς έσκασε τρία άλογα από την τρομάρα του, για να μην πιαστεί αιχμάλωτος.

 Οι τρομακτικές απώλειες των δυνάμεών του στις επιθέσεις εναντίον του Σουλίου και η απίστευτη τρομάρα στις υποχωρήσεις δεν τον πτόησαν, αλλά ραδιούργος και δόλιος όπως ήταν, ετοίμασε την εκπόρθηση του Σουλίου χρησιμοποιώντας σατανικά σχέδια και απίστευτες δολοπλοκίες. Έθεσε σε ενέργεια την προφιλή του μέθοδο εξαγοράς συνειδήσεων με την παροχή χρημάτων, αξιωμάτων και άλλων δελεαστικών προσφορών. Εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο την αναφυείσα δυσαρέσκεια της φιλοπρωτίας και της αρχομανίας μεταξύ των αρχηγών των σουλιώτικων φαρών (Μποτσαραίων και Τζαβελλαίων), ενέσπειρε και καλλιέργησε έντεχνα τη διχόνοια ανάμεσά τους, δίχασε και διέσπασε τη γρανιτένια συνοχή των Σουλιωτών, απομάκρυνε τους Μποτσαραίους αρχικά στο Παλιοχώρι και στη συνέχεια στο Βουργαρέλι της Άρτας εξαγοράζοντάς τους με πολλά χρήματα και δίνοντάς τους τ'αρματολίκια των Τζουμέρκων και των Ραδοβιζίων.

 Στη συνέχεια πολιόρκησε το Σούλι ολόπλευρα για τρία χρόνια, διέκοψε την επικοινωνία των Σουλιωτών από τις πηγές προμήθειας τροφίμων και πολεμοφοδίων, κατασκεύασε πύργους σε επίκαιρα σημεία και φρορούσε τους δρόμους ολόκληρο το εικοσιτετράωρο.

 Με τον αποκλεισμό εξαντλήθηκαν οι τροφές και τα πολεμοφόδια και εξανάγκασε τους Σουλιώτες να διαπραγματευτούν μαζί του, προκειμένου να μην πεθάνουν από την πείνα.

 Στις 12 Δεκεμβρίου του 1803 υπέγραψαν τη συνθήκη αποχώρησής τους από το Σούλι με όλα τα πράγματά τους κι εγκατασταίνοντον σε όποιο μέρος ήθελαν οι ίδιοι. Στις 13 Δεκεμβρίου άρχισε να παίζεται η πολύπρακτη και πονόφερτη τραγωδία των Σουλιωτών, η οποία ξεκίνησε με τον ξεριζωμό τους από τη γενέθλια γη και ανέβηκαν το γολγοθά της ξενιτιάς με απίστευτες πράξεις ηρωισμού, απανωτές λάμψεις παγκόσμιας εμβέλειας και τερμάτισαν με τη σταύρωσή τους στους ιλιγγόφερτους γκρεμούς του Σέλτσου.

 Με λάθος απόφαση να χωριστούν σε τρία τμήματα, παρά τις εκκλήσεις και συμβουλές του καλόγερου Σαμουήλ να μην κομματιαστούν και αποτελέσουν εύκολη λεία του Αλή Πασά, γιατί ο πανούργος Αλής δεν θα κρατούσε τον όρκο του και τις συμφωνίες.

 Οι υπέρμαχοι Σουλιώτες περίλυποι, σκυθρωποί, με έντονο ψυχικό πόνο, μάτια δακρυσμένα και μαυρισμένα από τις κακουχίες και τις πολλές στερήσεις, ένοπλοι οι άνδρες, ζαλωμένες οι γυναίκες με δέματα ρούχων στις πλάτες, τα μικρά παιδιά στην αγκαλιά τους και γεμάτες τις ποδιές με εικόνες αγίων από τα εικονοστάσια των σπιτιών, φυλαχτά, πολύτιμα είδη, ανακατωμένα με κόκαλα αγαπημένων τους νεκρών, όμοιες με σκιές, έπαιρναν θέσεις στο αργοκίνητο και θλιβερό καραβάνι της προσφυγιάς.

 Συγχρόνως η πρώτη πράξη του δράματος έλαβε χώρα στο ένδοξο Κούγκι με πρωταγωνιστή το γενναίο καλόγερο Σαμουήλ, ο οποίος στην ειρωνία και τις απειλές των εισελθόντων Τούρκων έβαλε φωτιά στην αποθήκη της μπαρούτης και ανατινάχτηκαν στον αέρα. Με την απίστευτη αυτή ενέργεια του καλόγερου Σαμουήλ το υψηλόκορμο Κούγκι άστραψε σαν Βόρειο Σέλας στη μακραίωνη χειμωνιάτικη νύχτα της σκλαβιάς του δουλωμένου γένους των Ελλήνων και καταύγασε σε ολόκληρη την οικουμένη.

Τ αυτόχρονα εξέπεμψε πολλαπλά ενθαρρυντικά, απελευθερωτικά μηνύματα και κατέστη πολύτιμο εθνικό προσκυνητάρι της φυλής μας, ένας ανέσπερος πατριωτικός φάρος.

 Ο Αλή Πασάς συνηθισμένος στην αθέτηση των συμφωνιών και μόνιμος καταπατητής των όρκων, καταργεί την υπογραφείσα συμφωνία κι εξαποστέλλει αμέσως ισχυρές δυνάμεις προς όλες τις κατευθύνσεις να φτάσουν τους ταλαιπωρημένους Σουλιώτες και να τους συντρίψουν χωρίς οίκτο και συμπόνια. Στην αποχώρηση από το Σούλι προπορευόταν το πολυαριθμότερο τμήμα με αρχηγό το Φώτο Τζαβέλλα και προορισμό του την Ενετοκρατούμενη Πάργα και το οποίο διασώθηκε, γιατί δεν το πρόλαβαν οι απεσταλμένοι Τουρκαλβανοί. Το δεύτερο τμήμα των Σουλιωτών με αρχηγό το Λάμπρο Κουτσονίκα και προορισμό εγκατάστασής του την πεδιάδα της Λάμαρης, δέχτηκε αιφνιδιαστική επίθεση στους βράχους του Ζαλόγγου από δύο χιλιάδες Τουρκαλβανούς και υπέστη μεγάλη καταστροφή. Μια άτυχη ομάδα 70 περίπου γυναικών, σχεδόν όλες χήρες και με τα μικρά στην αγκαλιά τους, αποκόπηκε από την κυρία δύναμη και ξεμοναχιάστηκε στην άκρη ενός απότομου βράχου, όπου κυκλώθηκε από στίφη Τουρκαλβανών με άγριες κι εξευτελιστικές διαθέσεις.

 Οι απομονωμένες και απροστάτευτες γυναίκες πήραν μια παράτολμη και πρωτόγνωρη απόφαση: να πέσουν στο γκρεμό προτιμώντας τον έντιμο θάνατο παρά τη σκλαβιά και την ατίμωση.

 Χορεύοντας το συγκινητικό τραγούδι: «Έχε γεια καημένε κόσμε αφιονισμένες από πατριωτισμό και μεθυσμένες από ηρωισμό έριξαν τα μικρά παιδιά τους στο βάραθρο και μετά πήδησαν και οι ίδιες. Έτσι μετέτρεψαν το Ζάλογγο σε εθνικό και παγκόσμιο προσκυνητάρι των ελεύθερων λαών κι έγραψαν με ανεξίτηλα γράμματα μια από τις μεγαλύτερες και λαμπρότερες σελίδες ηρωισμού και αυτοθυσίας συγκλονίζοντας τους φιλελεύθερους λαούς της οικουμένης.

 Η πρωτόγνωρη αυτή ηρωική πράξη των φιλελεύθερων Σουλιωτισσών τις θεοποίησε, τις μεταμόρφωσε σε άγιες πολεμίστριες της ελληνικής φυλής και τις ανέβασε στην κορυφή της παγκόσμιας ιστορίας.

 Στην παραλιακή πολίχνη της Πρέβεζας Ρηνιάσα παίχτηκε η τρίτη πράξη του φρικιαστικού δράματος των Σουλιωτών από τη θρυλική Σουλιώτισσα Δέσπω Μπότση, αφού με τις νύφες και τα εγγόνια της ανατινάχτηκαν στου Δημουλά τον Πύργο, όταν κινδύνεψαν να αιχμαλωτιστούν από Τουρκαλβανικά στρατεύματα του Βελή Πασά. Η πρωτοηρωίδα Δέσπω συναγωνίστηκε σε δόξα και μεγαλείο το θαυματούργημα των χορευτριών του Ζαλόγγου και ξεπέρασε σε θάρρος και μεγαλοσύνη τη λάμψη του καλόγερου Σαμουήλ. Το τρίτο σώμα των Μποτσαραίων, που κατευθυνόταν προς το Βουργαρέλι, σοκαρίστηκε από τα τραγικά γεγονότα του Ζαλόγγου και της Ρηνιάσας, αντιλήφθηκε το εξοντωτικό σχέδιο του Αλή κι εσπευσμένα έφτασε στο Βουργαρέλι της Άρτας, αντάμωσε τους εκεί υπόλοιπους Μποτσαραίους και αποφάσισαν να κινηθούν γρήγορα ανατολικότερα αναζητώντας ασφαλέστερη περιοχή.

 Στις 23 Δεκεμβρίου του 1803 το αργόσυρτο και καταπονεμένο καραβάνι των Μποτσαραίων με αρχηγούς τους Κίτσο και Νότη Μπότσαρη ξεκίνησε με προορισμό τη Βρεστενίτσα (σημερινές Πηγές).

 Η πορεία των γερόντων, των τραυματιών και των γυναικόπαιδων ήταν τραγική και οδυνηρή μέσα στο καταχείμωνο.

 Όλοι παράπαιαν, μερικά μικρά παιδιά ξεψυχούσαν στην παγερή αγκαλιά των μανάδων, καθόσον ο παγερός βοριάς μαστίγωνε τα προσωπάκια τους, ξύλιαζε το σώμα και το πυκνό χιόνι κρυστάλλιαζε τον αχνό της εξασθενημένης ανάσας τους.

 Παραμονή Χριστουγέννων έφθαναν στη Βρεστενίτσα κι εγκατασταίνονταν στο χώρο του μοναστηριού του Σέλτσου, στους φοβερούς γκρεμούς του ορεινού όγκου Κοκκινόλακκος 1148 άτομα.

 Γρήγορα δημιούργησαν πρόχειρα καταλύματα, συγκεντρώνοντας βιαστικά τροφές, μπαρουτόβολα και δημιούργησαν πρόχειρα αμυντικά έργα. Επέλεξαν τη δυσπρόσιτη και κρημνώδη περιοχή του Σέλτσου, γιατί πίστευαν ότι ήταν ανίκητοι σε δύσβατες ορεινές και κακοτράχαλες περιοχές και γιατί μπορούσαν να συνάξουν εύκολα τροφές από τις αποθήκες του αρματολικίου των Ραδοβιζίων, το οποίο διαχειρίζονταν οι ίδιοι από το έτος 1800.

 Η επιλογή αυτή αποδείχτηκε λανθασμένη και μοιραία, γιατί παρείχε μια δύσβατη ατραπό προσέγγισης και καμιά οδό διαφυγής σε περίπτωση ήττας ή άλλης αναγκαστικής εγκατάλειψης, ενώ υπήρχε η δυνατότητα να πορευτούν στα γειτονικά Άγραφα, τα οποία εξουσίαζαν αρματολοί και κλέφτες ή να κατευθυνθούν προς την ασφαλέστερη επαρχία Βάλτου και Ξηρομέρου.

 Στην ιλιγγόφερτη αυτή περιοχή του Σέλτσου δέχτηκαν ενωρίς την πρώτη επίθεση του Άγου Μπουχορδάρη και Μπεκήρ Τζουγαδούρη, στις 15 Ιανουαρίου του 1804 με 7.000 Τουρκαλβανούς και 1.000 Έλληνες πολεμιστές από τα γειτονικά αρματολίκια, που τάχτηκαν με το μέρος των Τούρκων. Στην επίθεση αυτή όχι μόνον αποκρούστηκαν οι επιτιθέμενοι Τουρκαλβανοί, αλλά υπέστησαν μεγάλες απώλειες, γιατί το μέρος ήταν οχυρωμένο από την ίδια τη φύση και προστατευόταν καλά από τους οχυρωμένους Σουλιώτες.

 Οι έμπειροι Τούρκοι αξιωματικοί μετά το ταπεινωτικό αποτέλεσμα της επίθεσης, άλλαξαν πολεμική τακτική και απέκοψαν τους λιγοστούς δρόμους ανεφοδιασμού των Σουλιωτών, για να αναγκαστούν σε παράδοση από την έλλειψη τροφών και πολεμοφοδίων. Ακολούθησε τρίμηνος στενός αποκλεισμός όπου διαπιστώθηκε η εφευρετικότητα, η αξιοσύνη και η πολεμική ικανότητα των Σουλιωτών, οι οποίοι επιβίωσαν για τους εξής λόγους:

α. Από δυσκολοπέραστα μονοπάτια έκαναν κρυφές νυχτερινές εξόδους κι έφερναν σιτάρι, καλαμπόκι και μπαρουτόβολα.

β. Τράφηκαν με γιδοπρόβατα, που ξέκοβαν από τα κοπάδια κι έφταναν στην περιοχή, οπότε αποτελούσε θεόσταλτο μάνα.

γ. Τολμηρές ομάδες περνούσαν τον ποταμό Αχελώο κρυφά, όταν είχε λίγα νερά και προμηθεύονταν τρόφιμα από τα απέναντι χωριά των Αγράφων.

δ. Οι Σουλιώτες κατά συχνά διαστήματα ενεργούσαν τολμηρές νυκτερινές εξορμήσεις κατά τούρκικων φυλακίων και αφού εξόντωναν τους φρουρούς, άρπαζαν τις τροφές και τα εφόδια των φυλακίων.

ε. Σε κοντινή απόσταση έφτιαξαν νερόμυλο για την άλεση των δημητριακών και όταν φύτρωσαν τα πρώτα λαχανικά, οι Σουλιώτισσες μάζευαν αρκετές ποσότητες για τη διατροφή τους. Έτσι κατόρθωσαν να επιζήσουν στον τρίμηνο αποκλεισμό τους.

 Ο πάντα ευέξαπτος Αλή Πασάς οργίστηκε από την αδυναμία του στρατού του να εξαφανίσει τα 1400 άτομα που ήταν αποκλεισμένα στο Σέλτσο κι έθεσε σε ενέργεια τη γνωστή του συνταγή: της αναζήτησης προδοτών.

 Τα θησαυροφυλάκιά του ήταν γεμάτα χρυσάφι, ικανά να εξαγοράσουν φιλοχρήματες, ρευστές και αδύναμες συνειδήσεις.

 Αρχικά επέλεξε έναν Γοτιτσιώτη και τον έστειλε στο χώρο των Σουλιωτών, να συναντήσει τον αδελφό του που ήταν με τους Σουλιώτες πολεμιστές, για να ερευνήσουν από κοινού χώρο αφύλακτο, για να οδηγήσουν κρυφά στα νώτα των Σουλιωτών τουρκικές δυνάμεις.

 Ένας δεύτερος προδότης, σύμφωνα πάντα με τον Ιωάννη Λαμπρίδη, που στάλθηκε στο στρατόπεδο των Σουλιωτών ήταν ο Γιώργος Κύργιος, ανεψιός του αρματολού Ζήκου Μίχου από τη Λάκκα Λελόβων.

 Ένας από τους δύο απεσταλμένους εφιάλτες ή κάποιος άλλος φανέρωσε στους Τούρκους στρατηγούς το ευπαθές σημείο του οχυρού Προφήτης Ηλίας καθώς και το κρυφό μονοπάτι που οδηγούσε σε αυτό, από όπου και συντελέστηκε το ξεκλήρισμα των Σουλιωτών στο Σέλτσο.

 Παράλληλα με τις προδοτικές ενέργειες απέστειλε αυστηρότατη επιστολή, στις 15 Απριλίου του 1804, με την οποία εξέφραζε τη βαθύτατη θλίψη του και ήλεγχε δριμύτατα τους αξιωματικούς για αναξιότητα και ανανδρία και τους έθετε προθεσμία 10 ημερών για ξεπάστρεμα των Σουλιωτών, διαφορετικά θα τους αντικαθιστούσε με άλλους αξιότερους και θα τους έθετε σε αποστρατεία. Οι Τούρκοι στρατηγοί αφού φανάτισαν και όρκησαν τ'ασκέρια τους, να μην γυρίσουν ζωντανοί από τη μάχη, εάν πρώτα δεν εξοντώσουν τους Σουλιώτες, επιτέθηκαν το πρωί της 23ης Απριλίου 1804 από όλα τα δυνατά σημεία.

 Οι κατάσκοποι οδήγησαν κρυφά στα νώτα των Σουλιωτών φανατισμένες τουρκικές δυνάμεις και προσέβαλλαν σε τρωτά σημεία τις Σουλιώτικες δυνάμεις του φυλακίου Προφήτης Ηλίας.

 Σφοδρή, κατά κύματα, επίθεση εκδηλώθηκε στο προδομένο ταμπούρι, όπου οι νεκροί Τούρκοι σχημάτιζαν μεγάλους σωρούς, αλλά συνεχώς μείωναν τη λιγοστή φρουρά των Σουλιωτών μέχρι τον τελευταίο υπερασπιστή του και γίνονται κυρίαρχοι μετά από άνισο τετράωρο αγώνα.

 Η πτώση του Προφήτη Ηλία διευκόλυνε τα μέγιστα στους επιτιθέμενους Τούρκους κι επέφερε σύγχυση και αμηχανία στους Σουλιώτες.

 Η επίθεση γενικεύτηκε σε ολόκληρη την αμυντική γραμμή και άρχισε η ανελέητη σφαγή και η σύγκρουση σώμα με σώμα.

 Ταυτόχρονα λυσσώδης μάχη διεξάγεται και στο χώρο του μοναστηριού από φανατισμένους τσοχανταραίους, οι οποίοι ήθελαν να αιχμαλωτίσουν τα γυναικόπαιδα και να λαφυραγωγήσουν το μοναστήρι.

 Τους αμυνόμενους Σουλιώτες ενισχύει η άφιξη του Κίτσου και του Νότη Μπότσαρη από τ'άλλα ταμπούρια και ανταμώνουν με τους υπερασπιστές της δεύτερης γραμμής άμυνας, την οποία υπερασπιζόταν ο Γιαννάκης και η Ελένη Μπότσαρη. Οι υπερασπιστές μπροστά στη μεγάλη πίεση οπισθοχωρούν στο μικρό χώρο έξω από το μοναστήρι, όπου διεξάγεται φονικότατη μάχη σώμα με σώμα, στην οποία ρίχνονται και οι γυναίκες χρησιμοποιώντας ξύλα, πέτρες, δόντια, νύχια και ό,τι άλλο φονικό μέσο μπορούσαν.

 Οι κλαγκές των όπλων, οι πυροβολισμοί, οι κραυγές εκδίκησης των αγωνιστών, οι αλαλαγμοί και ο θρήνος των γυναικών ανακατεμένα με το κλάμα των παιδιών, συνθέτουν Δαντική ατμόσφαιρα, γεγονός το οποίο επέτεινε τη σύγχυση και δημιούργησε απόγνωση. Στο σάλαγο της μάχης ακούστηκε διαπεραστική γυναικεία φωνή, σαν επιθανάτιος ρόγχος «θάνατος και όχι σκλαβιά». Αμέσως 220 γυναικόπαιδα με την προτροπή της καπετάνισσας Φρόσως με το μωρό στην αγκαλιά της και τη φράση «έχετε γεια» βάδισαν προς το φοβερό γκρεμό του Πέτακα, ρίχτηκαν στο βάραθρο προτιμώντας τον έντιμο θάνατο παρά την αιχμαλωσία και την ατίμωση.

 Άλλη μια ομάδα 180 γυναικόπαιδων βγήκε από το μοναστήρι και ροβόλησε προς το ποτάμι καταδιωκόμενη από Τούρκους στρατιώτες, με σκοπό να περάσει το ποτάμι και να ριχτεί προς τα μέρη της Θεσσαλίας. Το ποτάμι το βρήκαν πλημμυρισμένο, οπότε η θλιβερή φάλαγγα των μελλοθάνατων γυναικόπαιδων πορεύτηκε προς τη γέφυρα του Κοράκου, την οποία βρήκαν φρουρούμενη από τούρκικα ασκέρια.

 Σταμάτησαν όλες κοντά στο ποτάμι, παγερή αγωνία τις καταλαμβάνει, συνεννοούνται με νεύμα, αγκαλιάζουν τα παιδιά τους και ρίχνονται στα μανιασμένα νερά του Αχελώου, πνίγονται για να μην αιχμαλωτιστούν.

 Πρόκειται για τη φωτεινότερη, ηρωικότερη κι ενδοξότερη πράξη γυναικών σ' ολόκληρο τον κόσμο, όλων των εποχών.

 Ένα ακόμη φρεσκοαιματωμένο Ζάλογγο μεγαλύτερο σε αριθμό γυναικόπαιδων, φοβερότερο, επικινδυνότερο από το προηγούμενο, αλλά σημαντικότερο και λαμπερότερο.

 Δημιουργήθηκε με τη μεγαλοσύνη, την αποκοτιά και τον άφθαστο ηρωισμό της σπανιότατης ομαδικής θυσίας τόσων γυναικών μαζί με τα μωρά στην αγκαλιά τους.

 Στο μεταξύ ο αγώνας στο μικρό χώρο του μοναστηριού συνεχίζεται με τη θυσία της αφρόκρεμας των Σουλιωτών, όπου διαπρέπει η Ελένη Μπότσαρη και η οποία διείδε την ανισότητα του αγώνα και παρέα με άλλες γυναίκες κατηφόρισε προς το ποτάμι καταδιωκόμενη από άγρια στίφη Τουρκαλβανών. Φτάνοντας στο ποτάμι ρίχνεται στον αγώνα, που συνάπτεται εκεί, ενθαρρύνει τους άντρες και όταν απόμεινε μόνη της, για να μη συλληφθεί ζωντανή, ρίχνεται στα αφρισμένα νερά, παλεύει με αυτά και γαντζώνεται σε μικρή νησίδα ξηράς.

 Ένας Τούρκος, που λιμπίζεται την ομορφιά της και θαύμασε τη λεβεντιά της, πλησιάζει στην όχθη και της προτείνει το όπλο του για να πιαστεί και να σωθεί. Η υπερήφανη Σουλιώτισσα πιάνει με το ένα χέρι της την κάνη του όπλου και με το άλλο τραβάει τον άτυχο Τούρκο στα νερά, τον βυθίζει, τον πνίγει κι εκδικείται.

 Από τέτοια ηρωική γενιά ήταν οι Σουλιώτισσες!

 Κατά το ηλιόγερμα της 23ης Απριλίου ελάχιστοι και αραιοί πυροβολισμοί ακούγονταν, η αντίσταση των Σουλιωτών είχε οριστικά καμθεί. Ολόκληρη η περιοχή, γύρω από το μοναστήρι, και η πλαγιά από την κορυφή του Προφήτη Ηλία μέχρι την κοίτη του Αχελώου και ως κάτω στη γέφυρα Κοράκου, ήταν γεμάτη από παραμορφωμένα σώματα Σουλιωτών και λιγοστών Τουρκαλβανών. Οι τιμημένες κάτασπρες φουστανέλες των αδικοχαμένων Σουλιωτών καταματωμένες και ξεσχισμένες, ανέμιζαν στο βραδινό βουνίσιο αεράκι, που μύριζε από καμένο μπαρούτι και μια παράξενη οσμή φρεσκοχυμένου αίματος.

 Πολλά πτώματα ήταν ακέφαλα, κακοποιημένα, ματωμένα και με ξεσχισμένα ρούχα. Η αφρόκρεμα της σουλιώτικης γενιάς, οι ανίκητοι σταυραετοί του Σουλίου, οι μυθικοί γίγαντες έπεσαν, γκρεμίστηκαν, σκοτώθηκαν, πνίγηκαν, χάθηκαν.

 Πολλές εκατοντάδες οι νεκροί - μοναδικό ολοκαύτωμα στην ιστορία των Σουλιωτών.

 Από τα 1.400 άτομα που βρίσκονταν στο Σέλτσο, η συντριπτική πλειονότητα σκοτώθηκε, μερικοί αιχμαλωτίστηκαν και μόνο 85 άτομα κατά το Δημήτριο Καρατζένη, περισσότερα κατ'άλλους, διασώθηκαν και συνέχισαν τον υπέρ πάντων αγώνα της φυλής.  

 55 άτομα με τον αρχηγό τους Κίτσο Μπότσαρη κρύφτηκαν σε μια απόκρυφη σπηλιά, κοντά στο ποτάμι, με τη βοήθεια του Βρεστινιτσιώτη Βανάκα και διασώθηκαν, αφού έμειναν κρυμμένοι αρκετές ημέρες και βγήκαν όταν έφυγαν οι Τουρκαλβανοί για τα Γιάννενα. Μαζί τους ήταν δυο γυναίκες, η μία έγκυος, έτοιμη να γεννήσει και ο γιος του Κίτσιου Μάρκος 15 χρονών.

 Μια άλλη ομάδα από 60 άτομα πέρασε τον ποταμό Αχελώο και βρήκε καταφύγιο στα Άγραφα και τα μέρη της Θεσσαλίας.

 Η εγκυμονούσα Σουλιώτισσα, επειδή δεν μπορούσε να ακολουθήσει τους άνδρες, κατέβηκε προς το ποτάμι, πέρασε τον Αχελώο και βρήκε κοντά στην κοίτη μια σπηλιά, όπου μπήκε μέσα, γιατί την έπιασαν οι πόνοι της γέννας. Αβοήθητη και χωρίς τροφή και ρούχα γέννησε αγοράκι, το οποίο εκσφενδόνησε στα νερά του ποταμού και η ίδια πέθανε από αιμορραγία. Μετά από ημέρες τη βρήκαν νεκρή και η σπηλιά που την φιλοξένησε ονομάστηκε από τότε «Σπηλιά της Σουλιώτισσας». Η δε σπηλιά, που έσωσε τα πενήντα πέντε άτομα, αποκαλέστηκε «Σπηλιά του Κίτσου Μπότσαρη». Μια άλλη σπηλιά στην οποία κατέληξε η πληγωμένη Χρύσω, αρραβωνιαστικιά του γενναίου Σουλιώτη Δήμου, που διασώθηκε από το φονικό του Προφήτη Ηλία, βαριά τραυματισμένη πορεύτηκε σε τοποθεσία ευρισκόμενη δύο ώρες μακριά από το χώρο της μάχης, κατέφυγε εκεί σε μια σπηλιά και ξεψύχησε. Το καλοκαίρι τη βρήκαν οι βοσκοί της περιοχής και την αναγνώρισαν από τα ρούχα και τις κοτσίδες της. Η σπηλιά αυτή ονομάζεται «Σπηλιά της Σουλιώτας». Το δε σημείο του ποταμού Αχελώου, που πήδησε μέσα η Λένω Μπότσαρη ονομάστηκε «Το πήδημα της καπετάνισσας». Αρκετά άλλα τοπωνύμια σχετικά με τον αγώνα των Σουλιωτών κοσμούν και λαμπύρουν την περιοχή.

 Κυρίες και κύριοι!

 Με πρωταγωνιστές τον Κίτσο Μπότσαρη και την κόρη του Ελένη γράφτηκε ο τραγικός επίλογος της τραγωδίας του τρίτου σώματος των Σουλιωτών στο Σέλτσο. Μια καταπληκτική θυσία, το μεγαλείο και τη δόξα της οποίας ζήλεψαν τα υπερήφανα βουνά του Κοκκινόλακκου και των Αγράφων και τα απέκρυψαν από τους κοντόθωρους ιστορικούς, οι οποίοι απουσίαζαν για να μην τα μολύνουν με την πένα τους και τα υποβαθμίσουν με την μικροψυχία τους όπως ενεργούν σήμερα οι επικίνδυνοι παραχαράκτες της ιστορίας των Σουλιωτών. Ένα ολόφωτο κοσμοϊστορικό γεγονός, που την ομορφιά του την κράτησε η βλοσυρή χαράδρα του Αχελώου, για να μην πάρει βασκανιά στα μάτια των θαυμαστών της Σουλιώτικης φάρας και το ΄κανε καταδικό της. Ένα πολύκροτο και θαυμαστό γεγονός, που τον πάταγό του τον σίγασαν οι χάσκουσες σπηλιές και οι συλλεκτικόηχοι γκρεμοί, για να μην ακουστεί στην Τουρκία και λιποψυχήσουν οι δερβίσηδες και κιοτέψουν τα τούρκικα ασκέρια.
 Κυρίες και κύριοι!
 Είναι σίγουρο ότι οι Σουλιώτες θεοποίησαν με την πολεμική τους αρετή τη ΔΟΞΑ στα ιερά βράχια του Σουλίου, αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι η πολυσύνθετη τραγωδία τους, που άρχισε με τον ξεριζωμό τους από την πατρώα γη, ενισχύθηκε με την παγκόσμια λάμψη του ηρωικού Κογκίου, γιγαντώθηκε με το μεγαλούργημα του αθάνατου χορού του Ζαλόγγου, λαμπρύνθηκε με το πυροτέχνημα της Δέσπως στου Δημουλά τον πύργο, μετεωρίστηκε σε δυσθεώρητα ύψη με την απίστευτη γενναιότητα και την ηρωική θυσία των υπερασπιστών του Σέλτσου και μετατράπηκε σε σάλπισμα παγκόσμιας ομορφιάς και θεϊκής έκφρασης της πραγματικής ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.

 Ο Σέλτσος, ο τόπος της μεγαλειώδους θυσίας των Σουλιωτών ως τηλαυγής και ανέσπερος φάρος, θα εκπέμπει αιώνια και σπουδαία μηνύματα, θα διδάσκει στους λαούς της γης πως: «η μεγαλοσύνη στα έθνη δεν μετριέται με το στρέμμα, αλλά με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται και με αίμα».

 Θα διδάσκει σε όλους ότι ο έντιμος θάνατος και η αξιοπρέπεια του ανθρώπου είναι προτιμότερη από την ατιμασμένη ζωή και τα ανελεύθερα πλούτη της σκλαβιάς.

 Θα προειδοποιεί όλους ότι οι ελληνορθόδοξες πεποιθήσεις μας, που είναι αδιαπραγμάτευτες, μας μεθούν και γινόμαστε ανήμερα θηρία, ανυποχώρητοι γίγαντες και δημιουργούμε θαύματα!

 Το ολοκαύτωμα των Σουλιωτών στους ιερούς βράχους του Σέλτσου και στα άλλα ένδοξα και αστραυτερά μέρη αποτέλεσε την ευλαβική προσκομιδή «των τιμίων δώρων στην εθνική μας αγία τράπεζα», από την οποία μετάλαβε η αδούλωτη κλεφτουριά του 21 και θαυματούργησε, χάρισε τη λευτεριά στο σκλαβωμένο έθνος μας.

 Για μας, για σας, για τους επισκέπτες του καθαγιασμένου αυτού χώρου, αποτελεί το εθνικό μας δισκοπότηρο, από το οποίο κοινωνούμε τα νάματα της φυλής μας, αναβαπτιζόμαστε εθνικά, μεθάμε από τα προγονικά μας κλέη και μεγαλοργούμε πολεμικά, όταν η πατρίδα μας δέχεται πολεμική επιδρομή. 

 Το σημαντικότατο αυτό γεγονός, που συγκλονίζει και τους πιο αναίσθητους πατριωτικά, για 190 περίπου χρόνια έμεινε στο περιθώριο, στη συσκότιση, στη λήθη, βαθιά θαμμένο στο λήθαργο της εθνικής ιστορίας. Μόνον οι ευαίσθητοι κάτοικοι της περιοχής το διατήρησαν άσβεστο στη μνήμη τους ενισχυμένοι και από το συγγραφικό φως των αείμνηστων: Ναπολέοντα Οικονόμου, δικηγόρου, Δημητρίου Καρατζένη πολιτικού και μερικών άλλων.

 Έτσι ευαισθητοποίησαν τους τοπικούς άρχοντες αείμνηστους Βασίλειο Καπερώνη, πρόεδρο για πολλές δεκαετίες, Αθανάσιο Γρέβια, δήμαρχο για αρκετά χρόνια και τον αειθαλή Βασίλειο Γκανιάτσα, άριστο κινηματογραφιστή και δεινό φωτογράφο και ξέθαψαν το συνταρακτικό αυτό γεγονός. Στη συνέχεια, με τη συνδρομή Σουλιώτικων οργανώσεων κι ευαίσθητων Ελλήνων πατριωτών, το έφεραν στο φως της δημοσιότητας και ανάγκασαν την επίσημη Πολιτεία να προβεί στις πρέπουσες ενέργειες απόδοσης των οφειλόμενων τιμών κι ευγνωμοσύνης.

 Σε όλους αυτούς που αναφέραμε, αλλά και σε όλους όσους συνέδραμαν στην προσπάθεια ανάδειξης του μεγαλοργήματος των Σουλιωτών στο Σέλτσο, τους συγχαίρουμε, τους ευγνωμονούμε και τους ευχαριστούμε, όπως θερμά ευχαριστούμε και όλους εσάς που τιμάτε με την παρουσία σας την εκδήλωση αυτή.

 Ξεχωριστά εγκάρδια ευχαριστώ προς τον Πρόεδρο του Εκπολιτιστικού, μορφωτικού και λαογραφικού Συλλόγου Ηπειρωτών Νέας Ιωνίας κ. Ιωάννη Γεωργαλή, που μου εμπιστεύτηκε την αποψινή ομιλία.

2 4 a  3 5 a  7 a

7 2  4 a

Ο καιρός στο Καταφύλλι

Koumpouriana

Σελίδες μελών
Δι@ύγεια - Δήμος Αργιθέας
Δήμος Αργιθέας
Τελευταία άρθρα