συγκρούστηκε ταυτόχρονα με το αντιδραστικό ευρωπαϊκό κατεστημένο της Ιεράς Συμμαχίας. Οι ραγιάδες έγιναν Επαναστάτες… Ένας αγράμματος, φτωχός και κατατρεγμένος λαός τόλμησε να υψώσει το ανάστημά του ξαφνιάζοντας τον τότε γνωστό κόσμο που αποκαλούσε τους επαναστατημένους Έλληνες "τρελούς", γιατί τα έβαλαν, χωρίς οργανωμένο στρατό, με την πανίσχυρη Οθωμανική αυτοκρατορία, η οποία ήταν υπερδύναμη της εποχής.Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια του Κολοκοτρώνη: «Ο κόσμος μάς έλεγε τρελούς. Ημείς, αν δεν είμεθα τρελλοί, δεν εκάναμε την επανάσταση, διατί ηθέλαμε συλλογισθεί πρώτον διά πολεμοφόδια, καβαλλαρία μας, πυροβολικό μας, πυροτοθήκες μας, τα μαγαζιά μας, ηθέλαμε λογαριάσει τη δύναμη την εδική μας, την τούρκικη δύναμη. Τώρα όπου ενικήσαμε, όπου ετελειώσαμε με καλό τον πόλεμό μας, μακαριζόμεθα, επαινόμεθα. Αν δεν ευτυχούσαμε, ηθέλαμε τρώγει κατάρες, αναθέματα». Οι απλοί πολεμιστές τού ’21 κατάλαβαν ότι το ένδοξο παρελθόν τούς δημιουργούσε υποχρεώσεις για το μέλλον τού τόπου τους και μόνοι τους, επιτέλους, αποφάσισαν να διεκδικήσουν την ελευθερία τους. Οι Έλληνες αγωνίστηκαν με πείσμα για 7 ολόκληρα χρόνια και άντεξαν. Δεν λύγισαν ακόμα και όταν η Επανάσταση φάνηκε να καταρρέει, στο τέλος του καλοκαιριού του 1827... Και τελικά τα κατάφεραν.
Η Ελληνική Επανάσταση υπήρξε σταθμός στην Ιστορία τού νεότερου ελληνισμού, αφού οδήγησε, μετά από 400 χρόνια σκληρής σκλαβιάς, στη δημιουργία τού ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, ενέπνευσε στις επόμενες γενεές των Ελλήνων διαδοχικές απελευθερωτικές εξεγέρσεις και εμψύχωσε τους Έλληνες σε καιρούς δοκιμασίας.
ΩΣ ΠΟΤΕ ΠΑΛΙΚΑΡΙΑ...
Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΑ ΑΓΡΑΦΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΡΓΙΘΕΑ
Tα Άγραφα και η Αργιθέα είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, λόγω του ότι υπήρξαν το λίκνο του κλεφταρματολισμού, καταφύγιο και ορμητήριο πολλών αγωνιστών πριν αλλά και κατά τον ξεσηκωμό. Τα ιστορικά ΑΓΡΑΦΑ, στη μακρά ιστορία τους, παρέμειναν πάντα αδούλωτα και ελεύθερα. Τα προνόμια της Συνθήκης του Ταμασίου 1525, δημιούργησαν τη «χρυσή περίοδο» στ’ Άγραφα. Αψευδείς μάρτυρες τα δεκάδες κεφαλοχώρια, οι δεκάδες μικρές κοινότητες, οι πολλές δεκάδες χιλιάδες κάτοικοι, τα μοναδικά Μοναστήρια των Αγράφων, τα σχολεία, οι οδικές συνδέσεις Θεσσαλίας και Δυτικής Ελλάδας, τα πετρογέφυρα, οι βρύσες και τα καλντερίμια, που ακόμη σώζονται.
Ο ορεινός πληθυσμός, από τους πρώτους κιόλας χρόνους της οθωμανικής κυριαρχίας συγκρότησε τους πρώτους πυρήνες αντίστασης. Οι πυρήνες αυτοί αποτέλεσαν τη βάση για την οργάνωση των σωμάτων της κλεφτουριάς, που προκαλούσαν διαρκή προβλήματα στον κατακτητή, αφού οι κλέφτες δεν έμειναν κλεισμένοι στα λημέρια τους, στις βουνοκορφές.
Απέναντι στη ζωή των ηρωικών αυτών μορφών ο ανώνυμος ποιητής θα σταθεί με θαυμασμό, θα ψάλει τα κατορθώματά τους και θα υμνήσει την απροσκύνητη γη των Αγράφων. Τα τραγούδια του θα αποτελέσουν προσκλητήριο για τους κατοίκους του κάμπου να εγκαταλείψουν τις υποταγμένες πεδινές περιοχές και να ενταχθούν στα σώματα των κλεφτών.
Διαβάτ’ απάνου στ’ Άγραφα ψηλά στο Καρπενήσι
να ιδήτε τους αρματωλούς και τους Λεπενιωταίους
σε τι χωριά να τρων ψωμί, σε τι κεφαλοχώρια.
Αυτό το πνεύμα ελευθερίας θα αποτελέσει πόλο έλξης για τον πληθυσμό του κάμπου. Στην καλλιέργεια του ανεξάρτητου και ελεύθερου πνεύματος, καθ’ όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, συνέβαλε στο μέγιστο βαθμό η ίδρυση και λειτουργία σχολείων, στα οποία δίδαξαν φωτισμένοι δάσκαλοι. Είναι γνωστή η Σχολή της Γούβας Μ. Βραγκιανών ή Ελληνομουσείο των Αγράφων, όπως ονομαζόταν, όπου δίδαξε ο Ευγένιος ο Αιτωλός και φοίτησε ο Κοσμάς ο Αιτωλός, που με την κατοπινή δράση του έμεινε στην Ιστορία ως ένας από τους κορυφαίους εργάτες του νεοελληνικού διαφωτισμού και ως πρωτοπόρος των προσπαθειών για αφύπνιση του Γένους. Μαθητής της Σχολής υπήρξε και ο Αναστάσιος Γόρδιος, ο οποίος στη συνέχεια αναδείχθηκε σε εξέχουσα πνευματική μορφή, δίδαξε σε πολλές σχολές και άφησε πλούσιο συγγραφικό έργο. Σημαντικές υπήρξαν η Σχολή του Τροβάτου και η Σχολή στα Φουρνά, όπου λειτούργησε εργαστήριο ζωγραφικής και ανέδειξε αξιόλογους αγιογράφους. Αξιομνημόνευτες είναι επίσης η Σχολή του Προυσού, και η Σχολή Καρπενησίου, όπου δίδαξε επί μακρόν ο Ευγένιος Γιαννούλης, πριν μεταβεί στα Βραγκιανά, για να συνεχίσει το διδακτικό του έργο στην εκεί σχολή.
Παράλληλα με τη λειτουργία των Σχολείων, μοναστήρια, όπως του Προυσού, της Τατάρνας, της Παναγίας Σπηλιώτισσας Κουμπουριανών, 
Μεταμόρφωσης του Σωτήρος Βραγκιανών, Κώστη Στεφανιάδας, Γεννήσεως της Θεοτόκου Κατουσίου, Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ανθηρού και πολλά άλλα ανέπτυξαν μεγάλη πνευματική δραστηριότητα και υπήρξαν κέντρα διάδοσης των γραμμάτων. Δεν είναι λίγες οι φορές, κατά τις οποίες στις Μονές αυτές φιλοξενήθηκαν περιώνυμοι κλέφτες και έχοντάς τις ως ορμητήριο προκάλεσαν πολύ οδυνηρά πλήγματα στους Οθωμανούς.
Αγραφιώτες πρωταγωνίστησαν σε όλα τα επαναστατικά κινήματα της Τουρκοκρατίας και κατά τον Ξεσηκωμό αναδεικνύονται σε γενναίους πολέμαρχους, γιατί ήταν εμπειροπόλεμοι, εξοικειωμένοι με τις κακουχίες και ήξεραν την τέχνη του κλεφτοπόλεμου: Κατσαντώνης,Καραϊσκάκης, Μπουκουβαλαίοι, Λεπενιώτης, Δίπλας, Χασιώτης, Τσόγκας, Σταθάς, Ράγκος, Ζώτος, Γιολδάσης, Καραούλης, Βουλπιώτης, Βελής,Σουλιώτης κ.α.
Στις 10 Μαΐου 1821 υψώνεται στο Κεράσοβο η τρίχρωμη σημαία των Αγραφιωτών επαναστατών από ντόπιους οπλαρχηγούς.
Πλήθος αγραφιωτών αγωνιστών συμμετείχαν σε όλες τις μεγάλες μάχες από την Ήπειρο ως την Πελοπόννησο με αγραφιώτες οπλαρχηγούς, σε συνεργασία ή ενταγμένοι στα στρατεύματα άλλων ηρωικών μορφών του Αγώνα: Ρουμελιωτών, Μοραϊτών, Ασπροποταμιτών.
Βέβαια θα είναι βαρύς και ο φόρος αίματος. Η λαϊκή μούσα έχει θρηνήσει κατά καιρούς για το χαμό ανδρών, που έδρασα ν και πολέμησαν με κάθε τρόπο.
Πουλιά να μη λαλήσετε, κούκκοι να βουβαθήτε,
βρυσούλες με τα κρύα νερά, όλες να ξεραθείτε,
και στου Πετρίλου τα δεντρά πουλί να μη λαλήσει.
Ας αρχίσουν οι χοροί…
Τα εθνικά μας γενέθλια είναι όμως και ιδανική ευκαιρία να ανατρέξουμε, να αναστοχαστούμε, να διδαχθούμε και να εμπνευστούμε από την Ιερή τρέλα των Αγωνιστών του ΄21 τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο.
Είναι καθήκον φέτος όλων των δήμων Αγράφων να αναδείξουν τα ιστορικά γεγονότα, να τιμήσουν όσους θυσιάστηκαν για την ελευθερία της πατρίδας, να 
αναδείξουν και να προβάλουν την ιστορία μας, τα μνημεία μας, τις μνήμες μας, το περιβάλλον μας και την πολιτιστική μας κληρονομιά ενισχύοντας έτσι και τον πολιτιστικό τουρισμό και την επανασύνδεση με τις ρίζες όλων των απόδημων Αγραφιωτών, με απόλυτη συναίσθηση της συγκυρίας.
Είναι μια καλή ευκαιρία να παρακινήσουμε και να προσκαλέσουμε να έρθουν φέτος για να γιορτάσουμε μαζί στα Άγραφα και στα λημέρια των Κλεφτών όλους τους Αγραφιώτες όπου γης και γιατί όχι κάποιοι φορείς ή ιδιώτες να αναλάβουν σε συνεργασία με τις αντίστοιχες Δημοτικές επιτροπές τη χορηγία για δράσεις, εκδηλώσεις, ανέγερση μνημείων στην περιοχή μας.
Στο παρελθόν, σε κρίσιμες στιγμές εθνικής ανασυγκρότησης, έχουμε πετύχει να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις της εποχής. Το ίδιο χρειαζόμαστε και πάλι σ΄ αυτή τη δύσκολη συγκυρία που βιώνουμε.
Ας είναι ο επετειακός φετινός εορτασμός αφετηρία για ένα νέο ξεκίνημα και της Αναγέννησης των Αγράφων!
 Θα μας βρείτε και στα κοινωνικά δίκτυα:
|
||||||||||
|
|
 |
|
 |
|
 |
|
 |
 |
||
