Βρισκόμαστε στον Μάιο του 2021, ελπίζουμε στο τέλος της απαγόρευσης των μετακινήσεων και να απολαύσουμε το καλοκαίρι που είναι «προ των πυλών».

 Μία από τις μεγάλες ανάγκες που έχουμε όλοι, είναι να ξεχυθούμε στη φύση, να πάρουμε τα βουνά, τα λαγκάδια και τις ακρογιαλιές. Να απολαύσουμε την πανέμορφη ελληνική φύση, ιστορικά μέρη και μνημειώδη ανθρώπινα έργα άλλων εποχών.

 Απολαύστε την ξενάγηση του Κώστα και στο τέλος του άρθρου θα βρείτε και τα βίντεο.

ΖΑΓΟΡΟΧΩΡΙΑ

Γράφει ο Κώστας Καλιακάτσος

 Μια εκδρομή στα Ζαγοροχώρια της Ηπείρου είναι το απόλυτο τεστ για σας που δεν έχετε αποφασίσει ακόμα αν σας αρέσει το βουνό ή όχι. Ο ορεινός όγκος της Πίνδου διαγράφεται επιβλητικός κι όπου κι αν σταθείτε θα αισθανθείτε περικυκλωμένοι από βουνά. Στο άρθρο που ακολουθεί παραθέτουμε τις δικές μας απόψεις για το Πάπιγκο και τα άλλα χωριά μέσα από ταξίδια 19 ετών.

 ΠΩΣ ΘΑ ΠΑΤΕ στο Πάπιγκο

 Για να πάτε στο Πάπιγκο θα περάσετε οπωσδήποτε από τα Ιωάννινα… Τώρα πια υπάρχει και ο περιφερικός της πόλης οπότε γλυτώνετε το πολύβουο κέντρο. Στα Ιωάννινα θα φτάσετε ή από την Κατάρα ή από το Ρίο-Αντίρριο

 Στον δρόμο για Ιωάννινα υπάρχει η Ιονία οδός η οποία διευκολύνει πάρα πολύ το ταξίδι...

 Φεύγοντας από τα Ιωάννινα προς το Βορρά θα προσπεράσετε τις πρώτες ταμπέλες προς Ζαγοροχώρια, περνάτε το Καλπάκι και λίγο μετά στρίβετε δεξιά στην ταμπέλα Αρίστη, Πάπιγκο. Περνάτε το Μεσοβούνι και πριν φτάσετε στην Αρίστη αντικρίζεται τους πύργους της Τυμφης. Κάτω από εκεί κρύβονται τα δυο χωριά το μικρό και το μεγάλο Πάπιγκο. Κατηφορίζοντας από την Αρίστη φθάνετε στο Βοϊδομάτη, μια μικρή στάση για φώτο επιβάλλεται και συνεχίζεται το φιδίσιο ανηφορικό δρόμο για τον τελικό προορισμό σας.

 Αναλόγως της κίνησης που θα έχει στο χωριό την ώρα που θα φτάσετε πρέπει να κινηθείτε με το Ι.Χ. σας. Όπως φθάνετε στο χωριό θα δείτε ένα μεγάλο παρκινγκ στα αριστερά σας.

 ΣΤΟ ΠΑΠΙΓΚΟ

 Βγείτε μια βόλτα στο χωριό και αν πεινάτε μπορείτε να φάτε στην ταβέρνα του Σπύρου και Κώστα Τσουμάνη, στην έξοδο του χωριού προς Μικρό Πάπιγκο ή του Νίκου που βρίσκεται κοντά στην πλατεία. Άλλες ταβέρνες του χωριού είναι ο Ιωαννίδης στην είσοδο του χωριού (και καφέ εκεί), η Καλλιόπη στον ομώνυμο ξενώνα.

 Για καφέ, γλυκό και άραγμα προτείνουμε τον Κούλη, το Καλατζίτικο, και την Μπίμτσα.

 Μια ωραία βόλτα είναι να πάτε με τα πόδια στο όμορφο Μικρό Πάπιγκο από τον κεντρικό δρόμο (45΄ περίπου). Στην μέση της διαδρομής θα συναντήσετε στα αριστερά σας τις «κολυμπήθρες», να τις επισκεφτείτε οπωσδήποτε. Στο Μικρό Πάπιγκο μπορείτε να φάτε πολύ καλά ή να πιείτε καφέ στον ξενώνα του Δία και αν θέλετε να επισκεφτείτε το κέντρο ενημέρωσης του WWF.

• Πεζοπορία Α:

 Από το Μικρό Πάπιγκο μπορείτε να πάτε στο Κόκκινο Λιθάρι (ή βράχος) και στο εικονοστάσι της Ευαγγελίστριας. Είναι περίπου 2-21/2 ώρες πήγαινε-έλα. Στην ουσία είναι η διαδρομή κάτω ακριβώς από τους πύργους της Αστράκας.

 Μπαίνουμε στο χωριό και συνεχίζουμε το κεντρικό καλντερίμι προς τα δεξιά, συναντάμε πινακίδα προς Κόκκινο Λιθάρι. Λίγο έξω από το χωριό βρίσκουμε δύο πηγές με κρυστάλλινο νερό. Λίγο πιο κάτω το μονοπάτι χωρίζεται. Υπάρχουν πινακίδες: δεξιά για Βίκο και αριστερά για Κόκκινο Λιθάρι. Πάμε αριστερά…Στα μισά περίπου της διαδρομής συναντάμε το εικονοστάσι του Αγίου Γεωργίου. ΠΡΟΣΟΧΗ: Εκεί πρέπει να προσέξουμε γιατί το μονοπάτι δεν φαίνεται καλά: ανηφορίζει αριστερά και πίσω από το εικονοστάσι, όχι ευθεία!

 Συνεχίζουμε στα ριζά του κόκκινου βράχου και κάποια στιγμή φτάνουμε και στη Ευαγγελίστρια.

 Η θέα είναι φοβερή σε όλη την διαδρομή και μόνο όταν φτάνεις εκεί συνειδητοποιείς ότι είναι ένα από τα πιο φωτογραφισμένα τοπία της περιοχής…

 Χρειάζονται καλά παπούτσια και μπαστούνι. Επίσης προσοχή στις πέτρες που μπορεί να πέφτουν αν υπάρχουν κατσίκια πάνω στον κόκκινο βράχο. Προσοχή και στα τσοπανόσκυλα αν και συνήθως είναι κι ο τσοπάνης κοντά…

 Όλη η διαδρομή είναι σηματοδοτημένη με κόκκινα σημάδια και νούμερα σε βράχους και πέτρες.

 Από το Μικρό Πάπιγκο ξεκινάνε και όλες οι ωραίες ορειβατικές διαδρομές: για το Καταφύγιο(3 ½ ώρες), την Δρακόλιμνη (5 ώρες) και άλλες πολλές. Για πληροφορίες στον Δία.

 ΕΚΔΡΟΜΕΣ

 ΣΤΗ ΓΥΡΩ ΠΕΡΙΟΧΗ

 Φεύγοντας από το Πάπιγκο συναντάμε τον Βοϊδομάτη και το γεφύρι της Αρίστης. Αν θέλουμε να περπατήσουμε για λίγο στις όχθες του ποταμού αφήνουμε το αυτοκίνητο στο πάρκινγκ αριστερά και ακολουθούμε το μονοπάτι που ανεβαίνει αντίθετα στο ποταμό.

Ή:

• Πεζοπορία Β:

 Η πιο ωραία πεζοπορική διαδρομή είναι αυτή από την γέφυρα της Αρίστης στην γέφυρα της Κλειδωνιάς και πίσω. Πήγαινε έλα περίπου 4 ώρες. Το καλό είναι ότι αν φθάσετε στην Κλειδωνιά μεσημέρι μπορείτε να φάτε -ελαφρά- στην ταβέρνα με τις ωραίες πέστροφες και να γυρίσετε.

 Το μονοπάτι ξεκινάει λίγο μετά την γέφυρα της Αρίστης (όπως ερχόμαστε από Αρίστη για Πάπιγκο). Στην πρώτη δεξιά στροφή υπάρχει ένας χωματόδρομος που φεύγει αριστερά και είναι κλειστός με μπάρα. Από εκεί ξεκινάει το μονοπάτι. Σε μερικά σημεία φεύγει από τις όχθες του ποταμού κι ανεβαίνει ψηλά. Προσοχή μην το χάσετε. Χρειάζονται καλά παπούτσια και μπαστούνι. Τον χειμώνα έχει αρκετή λάσπη. Στα μισά περίπου της διαδρομής συναντάμε και ένα ξωκλήσι νομίζω ότι είναι οι Άγιοι Ανάργυροι.

 Περνώντας το γεφύρι της Αρίστης λίγο πιο κάτω συναντάμε μία ταμπέλα στα δεξιά μας «προς Μονή Σπηλαιώτισσας».Προτείνουμε να την επισκεφτείτε.

 Φτάνοντας στην πλατεία της Αρίστης ο δρόμος συνεχίζει προς Βίκο. Αξίζει να επισκεφτούμε αυτό το χωριό και να δούμε τη θέα του φαραγγιού από εκεί. Από εκεί ξεκινάει μονοπάτι κατηφορικό για τις πηγές του Βοιδομάτη αλλά έχετε υπ΄οψιν σας ότι εύκολα κατεβαίνεις δύσκολα ανεβαίνεις… Αν αντέχετε είναι όμορφα…. Το μονοπάτι από τις πηγές συνεχίζει και διασχίζει το φαράγγι μέχρι το Μονοδένδρι. (6 ώρες).

 Στο χωριό υπάρχουν και ταβέρνες για φαγητό.

 ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΖΑΓΟΡΙ

 Στο δρόμο προς Βίκο λίγο μετά την Αρίστη υπάρχει μία άσφαλτος που φεύγει προς τα δεξιά. Αυτός ο δρόμος οδηγεί στο κεντρικό Ζαγόρι και σε όλα τα υπόλοιπα χωριά. Τα πρώτα χωριά που συναντάμε είναι τα Κάτω και τα Άνω Πεδινά. Στα Άνω Πεδινά υπάρχουν ξενώνες και ταβέρνες και στα Κάτω ένα συμπαθητικό καφενεδάκι…

 Ο δρόμος συνεχίζει προς δύο κατευθύνσεις: προς Μονοδένδρι ή προς Δίλοφο και Κήπους.

 Φτάνοντας στο Μονοδένδρι βρίσκουμε μία διχάλα, ακολουθούμε τον δεξί δρόμο και παρκάρουμε στο πάρκινγκ που θα συναντήσουμε. Από εκεί περπατώντας φτάνουμε στην πλατεία του χωριού και συνεχίζουμε προς το Μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής. Από εκεί θα θαυμάσουμε την θέα προς το φαράγγι του Βίκου.

 Μέσα από το Μοναστήρι ξεκινάει ένα μονοπάτι στα αριστερά (υπάρχει ταμπέλα « προς σπιτάκια»). Το μονοπάτι αυτό είναι χαραγμένο πάνω στον κάθετο βράχο και είναι πολύ εντυπωσιακό με φοβερή θέα.

 Γυρνώντας από το μοναστήρι μπορείτε να κάτσετε για φαγητό σε μια από τις ταβέρνες της πλατείας. Εκεί είναι κι η φημισμένη για την αλευρόπιτα (ή κασόπιτα) ταβέρνα της Κυρά Κικίτσας. Η ίδια όμως τα έχει παρατήσει και τη έχουν αναλάβει άλλοι.

 Αν φτάνοντας στο Μονοδένδρι ακολουθήσουμε τον αριστερό δρόμο θα βρούμε μια ταμπέλα που γράφει προς Οξυά. Αυτό είναι ένα μέρος πάνω από το χωριό με φοβερούς γεωλογικούς σχηματισμούς και θέα. Αν έχετε ώρα πηγαίνετε….

 Το Μονοδένδρι είναι κι η καλύτερη αφετηρία για να διασχίσετε το φαράγγι του Βίκου (7-8 ώρες άνετα).

 Φεύγουμε από το Μονοδένδρι και πάμε προς Κήπους και τα υπόλοιπα χωριά. Πρώτα συναντάμε το Δίλοφο. Αξίζει να το επισκεφθούμε για τα ωραία αρχοντικά του (το ίδιο ισχύει και το Κουκούλι λίγο πιο κάτω).

 Μέσα στο χωριό δεν μπαίνουν αυτοκίνητα και υπάρχουν και δύο πολυσύχναστες ταβέρνες.

 Συνεχίζουμε προς Κήπους με τα φημισμένα του γεφύρια. Είναι δεκάδες χαμένα μέσα στο Βικάκι. Πιο γνωστό το γεφύρι του Κοκκόρη πάνω στον δρόμο και λίγο πριν το χωριό το τρίτοξο γεφύρι που μοιάζει με « κυλιόμενη κάμπια»… Είναι όλα πανέμορφα. Στην παρούσα φάση οι Κήποι δεν αξίζουν για τίποτα άλλο….

 Εάν θέλετε να πάτε στο Κουκούλι να πάτε από τον δρόμο που θα βρείτε φεύγοντας από τους Κήπους, που σας οδηγεί στη νότια μεριά του χωριού. Είναι κι αυτό ένα πολύ όμορφο χωριό.

 Γυρίζοντας λίγο πίσω θα ακολουθήσουμε τον δρόμο προς Καπέσοβο.

 Σ΄ αυτό το χωριό υπάρχει το μοναδικό αξιόλογο μαγαζάκι με «σουβενίρ» σε όλα τα Ζαγοροχώρια, η Στέρνα. Στο χωριό δεν μπαίνουν αυτοκίνητα. Με τα πόδια ακολουθούμε το κατηφορικό καλντερίμι και φτάνουμε στην πλατεία. Στην Στέρνα τρώμε γλυκάκι, πίνουμε τσίπουρο, ψωνίζουμε το κατιτίς μας και θαυμάζουμε την παλιά στέρνα που υπάρχει όντως στο κέντρο του μαγαζιού.

 Λίγο έξω από το Καπέσοβο υπάρχει η Σκάλα του Βραδέτου, ένα μονοπάτι-σκάλα που μέχρι και πριν από λίγα χρόνια συνέδεε το Καπέσοβο με το Βραδέτο, το πιο ψηλό χωριό του Ζαγορίου. Προσπαθήστε να την διακρίνετε ανάμεσα στα βράχια. Τώρα πια υπάρχει άσφαλτος που φτάνει μέχρι το χωριό. Πολλοί όμως κάνουν την διαδρομή της σκάλας (με τα πόδια εννοείται) για την εμπειρία.

 Το Βραδέτο είναι σχεδόν έρημο ειδικά τους χειμερινούς μήνες. Στην πλατεία του χωριού υπάρχει καφενεδάκι το οποίο, αναλόγως τα κέφια και τη μέρα, μπορεί να έχει να σας φιλέψει και κά’να κοντοσούβλι…

 Από εκεί ξεκινάει ένα βατό μονοπάτι το οποίο καταλήγει σε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία της περιοχής, τη Μπελόη. Αν ο καιρός είναι καλός και καθαρός η θέα σου κόβει την ανάσα. Το κακό είναι ότι το χειμώνα συνήθως έχει χιόνια κι είναι πιο δύσκολο να φτάσεις ως εκεί, αλλά πάντα είναι όμορφα. Αν ο καιρός το επιτρέπει δοκιμάστε το. Η διαδρομή είναι από 1 - 1:30 ώρα πήγαινε - έλα. Φτάνοντας στο χωριό υπάρχει χωματόδρομος που συνεχίζει μέχρι ενός σημείου απ΄όπου και αρχίζει το μονοπάτι για τη Μπελόη. Αν δεν έχετε τζιπ ή ο δρόμος είναι κλειστός από τα χιόνια και τις λάσπες αφήνετε το αυτοκίνητο στο τέλος της ασφάλτου και συνεχίζετε από εκεί με τα πόδια. Στο τέλος του χωματόδρομου υπάρχει ένα πλάτωμα και από εκεί ξεκινάει στα αριστερά σας ένα ευδιάκριτο μονοπάτι με σήμανση (κόκκινα σημάδια στα βράχια και ταμπέλες). Μετά από 20΄-30΄ πορείας φτάνετε στη Μπελόη. Ακολουθείτε το μονοπάτι δεξιά. Σας βγάζει, ανάμεσα από βράχια, σ΄ ένα μπαλκόνι με θέα όλο το φαράγγι του Βίκου και απ΄όπου στο βάθος μπορείτε να διακρίνετε και το ομώνυμο χωριό. Υπάρχουν κι άλλα ‘’μπαλκόνια’’ τα οποία κοιτάνε προς διάφορα σημεία του φαραγγιού. Η πορεία αυτή είναι εύκολη αρκεί να είναι καλός ο καιρός.

 Ο δρόμος από το Βραδέτο δεν συνεχίζει. Γυρίζετε πίσω στον κεντρικό δρόμο και συνεχίζετε για Τσεπέλοβο, το πιο μεγάλο χωριό του Ζαγορίου. Είναι εντυπωσιακό όπως φαίνετε από μακριά και έχει μια μεγάλη, ωραία πλατεία και πάρα πολύ κόσμο. Μπορείτε να πιείτε αν θέλετε ένα καφεδάκι και να φύγετε γρήγορα… Ο δρόμος συνεχίζει (αλλά ευτυχώς λίγοι τουρίστες το κάνουν αυτό) προς λιγότερο γνωστά χωριά. Μετά το Σκαμνέλι ο δρόμος διασχίζει ένα όμορφο δάσος με έλατα κι οξιές. Λίγο πιο κάτω σε μια διασταύρωση του δρόμου υπάρχει η Στάνη των Σαρακατσάνων. Είναι κάτι σαν υπαίθριο μουσείο. Εκεί υπάρχει και μια μικρή ταβέρνα για την οποία μας έχουν πει ότι έχει καλό φαγητό. Συνήθως όμως έχει πολύ κόσμο και για αυτό δεν έχουμε καταφέρει να το δοκιμάσουμε.

 Ο δρόμος συνεχίζει για Ηλιοχώρι και Βρυσοχώρι. Από εκεί βλέπουμε την πίσω μεριά της Τύμφης με τα εντυπωσιακά βράχια. Κάποια στιγμή συναντάμε και την διασταύρωση για Λαίστα, το πιο απομακρυσμένο Ζαγοροχώρι.

 Αν φτάσετε μέχρι το Βρυσοχώρι μπορείτε να σταματήσετε για τσιπουράκι ή απλώς για καφέ στο παλιό καφενείο του χωριού. Αξίζει η εμπειρία…

 Αυτά τα χωριά δεν είναι τουριστικώς ανεπτυγμένα και δεν έχουν κάποια ιδιαίτερη αρχιτεκτονική ομορφιά (εκτός ίσως από τις εκκλησίες τους). Αν αξίζει να πάτε ως εκεί είναι για την όμορφη διαδρομή (κι ίσως για τα τσιπουράκια). Αν αντέχετε και σας φτάνει η ώρα και το επιτρέπει ο καιρός μπορείτε συνεχίζοντας από εκεί να περάσετε τον Αώο να στρίψετε αριστερά προς Παλιοσέλι, Ελεύθερο, να φτάσετε μέχρι την Κόνιτσα και να επιστρέψετε από εκεί στο Πάπιγκο. Έτσι θα έχετε κάνει τον κύκλο της Τύμφης και θα έχετε απολαύσει μια εξαιρετική διαδρομή. Αν ωστόσο δεν σας αρέσει το αυτοκίνητο και σας ζαλίζουν οι στροφές καλύτερα να μην το επιχειρήσετε.

 ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

• Όλες οι εποχές είναι όμορφες αλλά για να ζήσεις το βουνό καλύτερο είναι το καλοκαίρι. Το φθινόπωρο έχει φοβερά χρώματα και πολλές βροχές. Τον χειμώνα το τοπίο είναι πιο άγριο και ξερό (δεν χιονίζει συχνά). Το ίδιο και την άνοιξη, η οποία αργεί να έρθει στο βουνό, και είναι πιο ωραία το Μάιο. Το καλοκαίρι είναι όλα πράσινα και γεμάτα ζωή.
• Τον χειμώνα να έχετε πάντα μαζί σας αλυσίδες για το αυτοκίνητο.
• Αν θέλετε να επισκεφθείτε τα Γιάννενα αξίζει να πάτε στο νησί της λίμνης με το καραβάκι και να φάτε καραβίδες, για βόλτα μέσα στο κάστρο, στην παλιά πόλη και για καφέ στα πολύβουα καφέ της λίμνης.
• Αν θέλετε να κάνετε ράφτινγκ ο Βοϊδομάτης είναι ιδανικός για αρχάριους. Να έχετε μαζί σας μαγιό και πετσέτες. Ακόμα καλύτερα βέβαια αν μπορείτε να πάτε στον Άραχθο, το καλύτερο ποτάμι για ράφτινγκ - 1 ώρα περίπου από τα Γιάννενα. Η Trekking έχει πολύ καλή βάση εκεί.
• Η περιοχή έχει κι άλλα, λίγο πιο μακρινά, αξιοθέατα όπως είναι τα εκπληκτικά Μαστοροχώρια στον δρόμο προς Κοζάνη, αλλά και τα χωριά του Πωγωνίου στα αριστερά της εθνικής, προς τα σύνορα.
• Προς την Ζίτσα υπάρχει και άλλο ένα εντυπωσιακό αξιοθέατο: το Θεογέφυρο στον ποταμό Καλαμά…
• Εκτός από το Πάπιγκο υπάρχουν κι άλλα όμορφα - και πιο εύκολα προσβάσιμα - χωριουδάκια για να μείνετε στα Ζαγοροχώρια όπως: τα Άνω Πεδινά, το Καπέσοβο, το Δίλοφο, η Βίτσα κ.ά. Το Μονοδένδρι, οι Κήποι και το Τσεπέλοβο είναι πιο πολύβουα αλλά αυτό είναι και θέμα γούστου…

ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΛΙΑΚΑΤΣΟΣ